Móng nhà là một phần quan trọng trong việc xây dựng các công trình nhà ở giúp đảm bảo an toàn và sự kiên cố trong quá trình sử dụng. Vậy hiện nay các loại móng nhà nào được sử dụng phổ biến, cách lựa chọn móng nhà phù hợp với công trình của mình như thế nào… tất cả sẽ được Kiến trúc Vinavic giải đáp trong bài viết dưới đây.
Vai trò của móng nhà trong thi công nhà ở
Móng nhà là phần thiết kế kỹ thuật nằm dưới cùng của toàn bộ công trình xây dựng. Móng có chức năng là nhận toàn bộ tải trọng tĩnh và động của công trình truyền xuống, sau đó phân phối tải trọng đó xuống nền đất.
Trong hạng mục xây dựng dân dụng thì móng nhà chiếm một tỷ lệ chi phí khá lớn. Móng nhà phải đảm bảo được sự chắc chắn, bền vững thì công trình mới tồn tại lâu dài và mang đến an toàn cho người sử dụng.
Tham khảo thêm: Móng nhà có nhiệm vụ gì? Tìm hiểu các loại móng nhà thông dụng
Các loại móng nhà được sử dụng phổ biến hiện nay
Hiện nay có 4 loại móng được sử dụng phố biến trong xây dựng là móng đơn, móng băng, móng bè, móng cọc, những loại móng này thường được thi công bằng cách đào lỗ trên mặt đất và đổ bê tông để tạo nên một khối cọc bê tông chắc chắn nhằm chịu được tải trọng của công trình.
Móng đơn
Móng đơn là loại móng có giá thành rẻ nhất, tác dụng chịu lực tùy thuộc vào thành phần cấu tạo. Loại móng đơn thường đỡ một cột hoặc một cụm cột đứng sát nhau và được sử dụng dưới chân cột nhà, cột điện hay mố trụ cầu.
Loại móng này có thể là móng cứng, móng mềm hoặc móng kết hợp và thường được sử dụng để cải tạo, gia cố và xây dựng những công trình có tải trọng không quá lớn.
Móng băng
Là loại móng được dùng trong các công trình dân dụng bởi vì giá thành của nó vừa phải và độ lún đồng đều. Móng băng thường là một dải dài, liên kết với nhau chạy theo chân tưởng hoặc có sự giao cắt. Ở những đất nền yếu, độ lún không đều thì không chỉ đầm đất cho chặt mà còn bố trí các khe lún chạy từ móng băng lên tới tường chắn mái.
Móng băng được thi công bằng phương pháp đào móng quanh khu vực công trình hoặc sử dụng cách đào móng song song với nhau và thi công trong khuôn viên đó. Loại móng này thường là móng cứng, móng mềm hoặc móng kết hợp.
Móng bè
Với những công trình thi công tại nơi có đất nền yếu, nước nhiều nguy cơ lún nứt cao thì ngoài việc đầm chặt và bổ sung cát thì các kỹ sư còn dùng móng bè để khắc phục nhược điểm này cho công trình.
Móng bè được trải rộng lên khắp bề mặt nền đất, các cột móng có thể theo dại dải, ca rô hay đơn lẻ. Ưu điểm nổi bật nhất của móng bè là có tác dụng phân bố đồng đều tải trọng của công trình lên nền đất và giúp giải tỏa sức nặng, tránh hiện tượng lún không đồng đều.
Móng cọc
Khi nhắc đến các loại móng xây nhà, không thể thiếu móng cọc. Loại móng này xuyên qua các tầng đất yếu để đến được tầng đất cứng, gồm cọc và đài cọc, có thể là cọc tre, cọc cừ tràm hoặc cọc bê tông cốt thép. Ưu điểm là móng này thi công nhanh gọn, khả năng chịu tải cực tốt cùng giá thành hợp lý cho mọi khách hàng.
Yếu tố ảnh hưởng tới việc lựa chọn các loại móng nhà
Để dễ dàng hơn trong việc lựa chọn móng xây nhà phù hợp thì chủ đầu tư cần xem xét một số yếu tố ảnh hưởng tới việc chọn lựa móng nhà.
Tải trọng của công trình
Để biết được các loại móng xây nhà nào phù hợp với công trình nhà mình, chủ đầu tư cần xem xét là tải trọng của công trình truyền xuống nền móng. Tải trọng này ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố: trọng lượng của công trình, khối lượng đồ nội thất trong nhà và các tải trọng khác như con người, gió, động đất…
Tải trọng của công trình là quan trọng nhất (số tầng và vật liệu xây dựng). Nhà càng nhiều tầng thì tải trọng càng lớn. Nhà có kết cấu bê tông cốt thép sẽ có tác động lớn hơn so với nhà xây bằng gạch hoặc vật liệu lắp ghép.
Đặc điểm của nền đất xây dựng
Mỗi một loại móng lại phù hợp với từng nền đất khác nhau, có thể là đất sét, đất cát, đất rời… Cần phải thực hiện quá trình khảo sát địa chất để tìm hiểu đặc điểm của lớp đất nền, mực nước ngầm, loại đất và chiều dày của lớp đất, khả năng chịu tải của nền đất theo độ sâu.
Kết cấu móng công trình lân cận
Lựa chọn các loại móng nhà cơ bản để thi công còn phải dựa vào các công trình lân cận có những đặc điểm kết cấu tương đồng. Bởi các công trình lân cận có điều kiện địa chất giống nhau, kiểu dáng và kết cấu không có nhiều sự khác biệt. Chủ đầu tư có thể tham khảo các giải pháp thi công móng của công trình xây dựng trước đó để áp dụng vào công trình của mình.
Đặc điểm cấu tạo của các loại móng nhà phổ biến hiện nay
Các loại móng nhà trong xây dựng có nhiều loại nhưng chủ yếu là móng cọc, móng bè, móng băng, móng đơn. Tùy theo tính chất công trình và địa hình đất nền mà kiến trúc sư tính toán sử dụng loại móng nào cho phù hợp.
Cấu tạo móng cọc
Cấu tạo của móng gồm cọc và đài cọc, đóng hạ cọc xuống sâu các tầng đất để làm tăng khả năng chịu lực cho công trình. Cấu tạo của móng cọc như sau:
- Móng cọc cơ bản là 2 thành phần chính: cọc và đài cọc
- Cọc có kết cấu chiều dài lớn so với bề rộng tiết diện ngang, được đóng hoặc thi công tại chỗ vào nền đất đảm bảo cho công trình đạt đúng với yêu cầu.
Móng cọc được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Nền đất có mực nước ngầm ca, điều kiện đất kém, không đạt tới độ sâu.
- Nền đất thay đổi do vị trí gần lòng sông hoặc bờ biển.
- Có kênh nước hoặc hệ thống thoát nước sâu gần công trình đang xây.
Đặc điểm móng bè
Móng bè là một trong các loại móng xây nhà được sử dụng phổ biển hiện nay, thường được dùng ở nền đất yếu, sức kháng nén yếu dù có nước hay không có nước hoặc dựa trên cấu tạo công trình và trải rộng phía dưới toàn bộ công trình để giảm áp lực cho nền đất.
Nên sử dụng móng bè khi:
- Công trình có tầng hầm để giữ xe, nhà kho
- Kết hợp các kỹ thuật xây dựng khác để làm các công trình quy mô lớn như trung tâm thương mại, tòa nhà chung cư
Cấu tạo móng băng
Móng băng được sử dụng thường xuyên cho các công trình nhà ở bởi nó có độ lún đều dễ thi công hơn loại móng đơn. Móng băng trong xây nhà có dạng dải dài, độc lập hoặc giao với nhau (cắt nhau như hình chữ thập) để đỡ những tấm tường.
Khi các hàng cột hoặc tường có cả hai phương thì dải móng băng giao nhau có dạng ô cờ trên mặt bằng. Móng băng ở hồi nhà phải tốt hơn móng băng dọc nhà, móng băng tường ngăn. Thông thường đặt đáy móng băng cùng chiều sâu nên móng băng ở hồi nhà thường rộng hơn.
Đặc điểm móng đơn
Đây là loại móng nằm riêng lẻ có hình vuông, chữ nhật… khi cải tạo sửa chữa nhà nhỏ vừa nên dùng móng đơn là tiết kiệm nhất.
Móng đơn có cấu tạo gồm móng đỡ một cột hoặc một cụm cột đứng sát nhau có tác dụng chịu lực thường sử dụng dưới chân cột nhà, cột điện, mố trụ cầu…
Các sai lầm thường gặp khi lựa chọn các loại móng nhà
Móng nhà là một trong những phần quan trọng nhất trong quá trình xây dựng giúp cho công trình chịu được tải trọng và giữ được độ ổn định. Song, trong quá trình xây dựng móng, có rất nhiều sai lầm thường gặp mà không phải ai cũng biết đến. Và để tránh những sai lầm đó, dưới đây là một số lưu ý giúp bạn lựa chọn được loại móng nhà phù hợp.
Thiết kế sai tải trọng
Các loại móng xây nhà phải được thực hiện theo các tiêu chuẩn và quy định của ngành xây dựng, bao gồm cả việc tính toán tải trọng và lựa chọn vật liệu phù hợp. Tuy nhiên, nhiều nhà thầu không đảm bảo đầy đủ các yêu cầu này, dẫn đến thiết kế móng nhà không đúng cách.
Khi thiết kế móng nhà không đáp ứng được yêu cầu về tải trọng, độ bền và độ an toàn, có thể xảy ra tình trạng móng nhà bị sụp đổ hoặc biến dạng gây nguy hiểm.
Chọn vật liệu kém chất lượng
Lựa chọn vật liệu kém chất lượng khi xây dựng các loại móng nhà dân dụng không chỉ ảnh hưởng đến độ bền và độ an toàn của công trình, mà còn làm giảm hiệu suất sử dụng của móng nhà.
Không tuân thủ quy định xây móng nhà
Các quy định và tiêu chuẩn trong thiết kế và xây dựng cho các loại móng nhà được đưa ra nhằm đảm bảo an toàn cho công trình và môi trường xung quanh. Tuy nhiên, trong quá trình thi công, nhiều chủ đầu tư và thầu xây dựng không tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn này mà vẫn tiến hành xây dựng, từ đó dẫn đến các rủi ro về an toàn, sự cố trong quá trình thi công.
Một số quy định và tiêu chuẩn phổ biến trong thiết kế móng nhà bao gồm: quy chuẩn thi công móng, tiêu chuẩn vật liệu xây dựng, quy chuẩn về bảo vệ môi trường, quy định về an toàn lao động…
Xem thêm: Chia sẻ cách làm móng nhà tiết kiệm nhất đảm bảo kỹ thuật
