Dầm nhà là một thành phần cấu trúc chịu lực, có hình dạng dọc và thường được sản xuất từ các vật liệu như gỗ, thép, bê tông cốt thép… Chức năng của dầm là tăng khả năng chịu lực và sức ép của toàn bộ công trình, truyền tải trọng lượng và phân phối lực đều đến các phần khác nhau của ngôi nhà như sàn, tường, cột,…
Dầm nhà là gì?
Dầm nhà là một cấu kiện chịu lực, có dạng hình dọc, thường được làm bằng gỗ, thép, bê tông cốt thép,… Có chức năng giúp tăng khả năng chịu lực và sức ép của tòa bộ khối lượng công trình, phân tán lực đều lên các bộ phận khác của ngôi nhà.
Vai trò của dầm nhà
Khả năng chịu lực
-
Dầm nhà là một cấu kiện chịu lực, chịu toàn bộ trọng lượng của sàn nhà, mái nhà, các bức tường,… và truyền lực xuống cột nhà. Do đó, dầm nhà cần có khả năng chịu lực lớn để đảm bảo an toàn cho công trình.
Khả năng chịu uốn
-
Dầm nhà chịu lực uốn do trọng lượng của sàn nhà, mái nhà, các bức tường,… tác động. Do đó, cần có khả năng chịu uốn tốt để không bị võng, sập.
Khả năng chịu tải trọng động
-
Tải trọng động là các tải trọng thay đổi theo thời gian như gió, bão,… Dầm nhà cần có khả năng chịu tải trọng động tốt để đảm bảo an toàn cho công trình.
Khả năng chịu cháy nổ
-
Dầm nhà cần có khả năng chịu được các tác động của cháy nổ để đảm bảo an toàn cho người và tài sản trong công trình.
Kích thước và kết cấu của dầm nhà?
Kích thước dầm nhà dày bao nhiêu
Kích thước được xác định dựa trên các yếu tố sau:
-
Bán kính quán tính: Bán kính quán tính là một thông số quan trọng để xác định khả năng chịu lực của dầm nhà. Bán kính quán tính càng lớn thì khả năng chịu lực của dầm càng lớn.
-
Lực uốn: Lực uốn là lực tác động lên dầm nhà theo chiều ngang. Lực uốn càng lớn thì kích thước dầm càng phải lớn.
-
Lực nén: Lực nén là lực tác động lên dầm nhà theo chiều dọc. Lực nén càng lớn thì kích thước dầm càng phải lớn.
Dưới đây là bảng kích thước dầm nhà phổ biến:
|
Vật liệu |
Hình dáng |
Chiều cao |
Chiều rộng |
|---|---|---|---|
|
Gỗ |
Chữ I |
100 – 200 mm |
80 – 150 mm |
|
Thép |
Chữ I |
100 – 200 mm |
50 – 100 mm |
|
Bê tông cốt thép |
Chữ I |
150 – 300 mm |
100 – 200 mm |
Kích thước dầm nhà cụ thể sẽ được xác định bởi kỹ sư thiết kế dựa trên các yếu tố như tải trọng của sàn nhà, nhịp của dầm, vật liệu làm dầm,…
Kết cấu dầm nhà
Kết cấu được xác định dựa trên các yếu tố sau:
-
Số lớp dầm: Dầm nhà có thể là dầm đơn hoặc dầm kép. Dầm đơn có một lớp dầm, còn dầm kép có hai lớp dầm.
-
Loại cốt thép: Dầm nhà có thể được gia cường bằng cốt thép hoặc không. Cốt thép giúp tăng khả năng chịu lực của dầm nhà.
-
Cách bố trí cốt thép: Cốt thép trong dầm nhà có thể được bố trí theo nhiều cách khác nhau. Cách bố trí cốt thép phù hợp sẽ giúp dầm nhà chịu được tải trọng lớn nhất.
Dưới đây là bảng kết cấu dầm nhà phổ biến:
|
Vật liệu |
Hình dáng |
Số lớp dầm |
Loại cốt thép |
Cách bố trí cốt thép |
|---|---|---|---|---|
|
Gỗ |
Chữ I |
Đơn |
Không |
Không |
|
Thép |
Chữ I |
Đơn |
Có |
Thép thanh |
|
Bê tông cốt thép |
Chữ I |
Đơn |
Có |
Thép thanh |
Khoảng cách giữa các dầm là bao nhiêu
Khoảng cách giữa các dầm nhà thường được tính toán dựa trên nhịp dầm, tải trọng dầm và loại dầm.
-
Dầm chính: Khoảng cách giữa các dầm chính thường dao động từ 4 – 6m.
-
Dầm phụ: Khoảng cách giữa các dầm phụ thường dao động từ 2 – 4m.
Dầm nhà 2 tầng
Dầm nhà 2 tầng là một trong những cấu kiện quan trọng nhất trong kết cấu nhà 2 tầng. Dầm có nhiệm vụ chịu lực và đỡ các bộ phận phía trên nó như sàn, tường, mái. Dầm nhà 2 tầng thường được làm bằng bê tông cốt thép, có dạng hình chữ nhật hoặc hình vuông.
Xem thêm: Cách làm móng nhà 2 tầng: Chi tiết kết cấu, độ sâu, kích thước
Kết cấu dầm nhà 2 tầng
-
Bê tông: Bê tông là vật liệu chính tạo nên dầm, có tác dụng chịu lực chính.
-
Cốt thép: Cốt thép có tác dụng chịu lực kéo, giúp dầm chịu được lực uốn. Cốt thép trong dầm nhà 2 tầng thường được bố trí theo dạng lưới thép, có thể là lưới hàn hoặc lưới buộc.
Kích thước dầm nhà 2 tầng
Được xác định dựa trên kết quả tính toán kết cấu. Thông thường, kích thước dầm nhà 2 tầng sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau:
-
Tải trọng tác dụng lên dầm: Tải trọng tác dụng lên dầm bao gồm tải trọng bản thân dầm, tải trọng sàn, tải trọng tường, tải trọng mái,…
-
Chiều dài dầm: Chiều dài dầm càng lớn thì kích thước dầm càng phải lớn để đảm bảo dầm chịu được tải trọng tác dụng.
-
Khoảng cách giữa các cột: Khoảng cách giữa các cột càng lớn thì kích thước dầm càng phải lớn để đảm bảo dầm chịu được tải trọng tác dụng.
Bố trí thép dầm nhà 2 tầng
Đây là một công việc quan trọng, cần được thực hiện bởi kỹ sư có kinh nghiệm. Bố trí thép dầm nhà 2 tầng cần đảm bảo các yêu cầu sau:
-
Thép dầm phải được bố trí đúng vị trí và đúng kích thước theo kết quả tính toán kết cấu.
-
Thép dầm phải được liên kết với nhau bằng các mối hàn hoặc mối buộc chắc chắn.
-
Thép dầm phải được bảo vệ khỏi tác động của môi trường bên ngoài.
Các loại dầm nhà 2 tầng
Được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm:
-
Phân loại theo vị trí: Dầm nhà 2 tầng có thể được chia thành dầm móng, dầm sàn, dầm mái,…
-
Phân loại theo hình dạng: Dầm nhà 2 tầng có thể được chia thành dầm chữ I, dầm chữ U, dầm chữ T,…
-
Phân loại theo phương pháp thi công: Dầm nhà 2 tầng có thể được chia thành dầm đổ bê tông tại chỗ, dầm lắp ghép,…
Dầm móng nhà cấp 4
Là một trong những cấu kiện quan trọng nhất trong kết cấu nhà cấp 4. Dầm có nhiệm vụ chịu lực và đỡ các bộ phận phía trên nó như sàn, tường, mái. Thường được làm bằng bê tông cốt thép, có dạng hình chữ nhật hoặc hình vuông.
Kết cấu dầm nhà cấp 4
-
Bê tông: Bê tông là vật liệu chính tạo nên dầm, có tác dụng chịu lực chính.
-
Cốt thép: Cốt thép có tác dụng chịu lực kéo, giúp dầm chịu được lực uốn. Cốt thép thường được bố trí theo dạng lưới thép, có thể là lưới hàn hoặc lưới buộc.
Kích thước dầm nhà cấp 4
Kích thước được xác định dựa trên kết quả tính toán kết cấu. Thông thường, kích thước dầm cho nhà cấp 4 sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau:
-
Tải trọng tác dụng lên dầm: Tải trọng tác dụng lên dầm bao gồm tải trọng bản thân dầm, tải trọng sàn, tải trọng tường, tải trọng mái,…
-
Chiều dài dầm: Chiều dài dầm càng lớn thì kích thước dầm càng phải lớn để đảm bảo dầm chịu được tải trọng tác dụng.
-
Khoảng cách giữa các cột: Khoảng cách giữa các cột càng lớn thì kích thước dầm càng phải lớn để đảm bảo dầm chịu được tải trọng tác dụng.
Kết cấu thép dầm móng nhà cấp 4
Kết cấu thép dầm móng nhà cấp 4 thường được sử dụng cho các công trình nhà cấp 4 có diện tích lớn hoặc có yêu cầu cao về khả năng chịu lực. Kết cấu thép dầm móng nhà cấp 4 bao gồm các thanh thép được liên kết với nhau bằng mối hàn hoặc mối buộc.
Vai trò
-
Dầm nhà cấp 4 có vai trò quan trọng trong kết cấu nhà cấp 4, đảm bảo cho công trình chịu được tải trọng tác dụng và không bị sập đổ. Dầm nhà cấp 4 giúp phân tán tải trọng từ sàn, tường, mái lên các cột, từ đó giúp các cột chịu được tải trọng tác dụng.
Cách thi công dầm nhà cấp 4
-
Thi công dầm nhà cấp 4 bằng bê tông cốt thép đổ tại chỗ: Phương pháp này được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
-
Thi công dầm nhà cấp 4 bằng dầm thép lắp ghép: Phương pháp này thường được sử dụng cho các công trình nhà cấp 4 có diện tích lớn hoặc có yêu cầu cao về khả năng chịu lực.
Tham khảo thêm: Móng nhà có nhiệm vụ gì? Tìm hiểu các loại móng nhà thông dụng
Các vật liệu được sử dụng để làm dầm nhà?
-
Dầm nhà bằng thép: Thường được làm từ các loại thép như thép hình chữ I, thép hình chữ H, thép hình chữ U,… Dầm nhà bằng thép có thể được làm theo nhiều kích thước khác nhau, phù hợp với tải trọng của công trình.
-
Dầm nhà bằng bê tông cốt thép: Thường được làm từ bê tông và cốt thép. Cốt thép được bố trí bên trong dầm để tăng khả năng chịu lực. Có thể được làm theo nhiều hình dạng khác nhau, phổ biến nhất là dầm chữ I, dầm chữ T và dầm chữ U.
-
Dầm nhà bằng gỗ: Thường được làm từ các loại gỗ như gỗ lim, gỗ căm xe, gỗ gõ đỏ,… có thể được làm theo nhiều hình dạng khác nhau, phổ biến nhất là dầm chữ I, dầm chữ T và dầm chữ U.
Lựa chọn vật liệu làm dầm nhà phù hợp
Việc lựa chọn vật liệu cần dựa trên các yếu tố sau:
-
Tải trọng của công trình: Tải trọng của công trình bao gồm tải trọng của sàn nhà, tải trọng của mái nhà, tải trọng của tường,… Tải trọng càng lớn thì cần sử dụng vật liệu có khả năng chịu lực cao.
-
Khả năng chống cháy nổ: Đối với các công trình có nguy cơ cháy nổ cao, cần sử dụng vật liệu có khả năng chống cháy nổ tốt.
-
Khả năng chịu ẩm: Đối với các công trình ở khu vực có độ ẩm cao, cần sử dụng vật liệu có khả năng chịu ẩm tốt.
-
Khả năng chịu mọt, mối: Cần sử dụng vật liệu có khả năng chống mối mọt tốt, với những công trình xây dựng ở khu vực nhiều mối mọt.
-
Khả năng chịu thời tiết: Đối với các công trình ở khu vực có thời tiết khắc nghiệt, cần sử dụng vật liệu có khả năng chịu thời tiết tốt.
Quy trình lắp đặt và xây dựng dầm nhà?
Dầm nhà là một bộ phận quan trọng của hệ kết cấu nhà, có chức năng chịu lực và giữ ổn định cho công trình. Dầm nhà được làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau, mỗi loại vật liệu có những quy trình lắp đặt và xây dựng riêng.
Lắp đặt dầm bằng gỗ
Dầm nhà bằng gỗ thường được sử dụng cho các công trình dân dụng có tải trọng nhỏ. Để lắp đặt cần thực hiện các bước sau:
Chuẩn bị vật liệu:
-
Chuẩn bị các thanh gỗ có kích thước và hình dạng phù hợp với thiết kế.
-
Chuẩn bị các loại dụng cụ cần thiết như cưa, bào, máy khoan,…
Cắt và gia công gỗ:
-
Cắt các thanh gỗ theo kích thước và hình dạng đã chuẩn bị.
-
Gia công các thanh gỗ để đảm bảo độ chắc chắn và thẩm mỹ.
Lắp đặt dầm:
-
Đặt các thanh gỗ lên các cột nhà.
-
Cố định các thanh gỗ bằng các đinh, vít,…
Kiểm tra và nghiệm thu:
-
Kiểm tra độ chắc chắn của dầm nhà.
-
Nghiệm thu công trình.
Lắp đặt dầm bằng thép
Dầm nhà bằng thép thường được sử dụng cho các công trình có tải trọng lớn. Để lắp đặt cần thực hiện các bước sau:
Chuẩn bị vật liệu:
-
Chuẩn bị các thanh thép có kích thước và hình dạng phù hợp với thiết kế.
-
Chuẩn bị các loại dụng cụ cần thiết như máy cắt thép, máy hàn,…
Cắt và gia công thép:
-
Cắt các thanh thép theo kích thước và hình dạng đã chuẩn bị.
-
Gia công các thanh thép để đảm bảo độ chắc chắn và thẩm mỹ.
Lắp đặt dầm:
-
Đặt các thanh thép lên các cột nhà.
-
Hàn các thanh thép lại với nhau.
Kiểm tra và nghiệm thu:
-
Kiểm tra độ chắc chắn của dầm nhà.
-
Nghiệm thu công trình.
Xây dựng dầm nhà bằng bê tông cốt thép
Dầm bằng bê tông cốt thép thường được sử dụng cho các công trình dân dụng và công nghiệp. Để xây dựng cần thực hiện các bước sau:
Chuẩn bị vật liệu:
-
Chuẩn bị cốt thép và bê tông có chất lượng tốt.
-
Chuẩn bị các loại dụng cụ cần thiết như máy cắt thép, máy hàn,…
Lắp đặt cốt thép:
-
Lắp đặt cốt thép theo đúng thiết kế.
Đổ bê tông:
-
Đổ bê tông vào khuôn cốt thép.
Nén bê tông:
-
Nén bê tông để đảm bảo độ chắc chắn.
Cắt và gia công bê tông:
-
Cắt và gia công bê tông để đảm bảo hình dạng và kích thước phù hợp.
Kiểm tra và nghiệm thu:
-
Kiểm tra độ chắc chắn của dầm nhà.
-
Nghiệm thu công trình.
Các tiêu chuẩn và quy định liên quan đến dầm nhà?
Các tiêu chuẩn và quy định liên quan đến dầm nhà bao gồm:
-
Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN): TCVN 5574:2012 về kết cấu gỗ, TCVN 1651:2014 về kết cấu thép, TCVN 2555:2012 về kết cấu bê tông cốt thép
-
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN): QCVN 06:2021/BXD về an toàn trong xây dựng
-
Tiêu chuẩn quốc tế (ISO): ISO 12549-1:2020 về dầm gỗ
Các tiêu chuẩn và quy định này quy định chi tiết về:
-
Chất liệu: Gỗ, thép, bê tông cốt thép
-
Kích thước và hình dạng: Độ dài, chiều rộng, chiều cao, hình dạng mặt cắt ngang
-
Yêu cầu về độ bền, độ cứng và độ ổn định của dầm nhà
-
Yêu cầu về thi công dầm nhà
Việc tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định liên quan đến dầm nhà là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn và chất lượng cho công trình.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của dầm nhà
Để đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất, cần lưu ý đến các yếu tố sau:
-
Thời tiết: Mưa nắng, gió bão… là những yếu tố thời tiết ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của dầm nhà.
-
Độ ẩm: Nếu môi trường quá ẩm hoặc quá khô, dầm nhà có thể bị ảnh hưởng đến độ bền và tính chất cơ học của các vật liệu.
-
Kiểm tra thường xuyên: Cần kiểm tra thường xuyên để có được sự hiểu biết về tình trạng của dầm nhà, từ đó đưa ra biện pháp khắc phục kịp thời nếu có vấn đề.
Một số lưu ý khi thiết kế và thi công dầm nhà
-
Phối hợp tốt giữa kiến trúc và kỹ thuật: Việc phối hợp tốt giữa kiến trúc và kỹ thuật là rất quan trọng để đảm bảo tính an toàn và hiệu suất của dầm nhà.
-
Sử dụng vật liệu chất lượng cao: Vật liệu chất lượng cao sẽ giúp tăng tính bền vững và tuổi thọ của dầm nhà.
-
Đảm bảo độ phẳng và độ thẳng của dầm nhà: Độ phẳng và độ thẳng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chịu lực của dầm và an toàn của ngôi nhà.
-
Thi công chính xác và đúng kỹ thuật: Thi công chính xác và đúng kỹ thuật sẽ giúp tăng tính an toàn của ngôi nhà, đảm bảo tính thẩm mỹ và tuổi thọ của dầm nhà.
Lưu ý trong phong thủy dầm nhà
Trong phong thủy, dầm nhà được coi là yếu tố quan trọng trong việc xác định vận mệnh của ngôi nhà. Cũng như được coi như cột sống của ngôi nhà, nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tài lộc và may mắn của gia chủ. Dưới đây là một số lưu ý về phong thủy dầm nhà:
-
Không nên để các dầm nhà giao nhau tại cùng một điểm, điều này sẽ gây ra áp lực lên gia chủ.
-
Nên đặt dầm nhà theo hướng Bắc – Nam hoặc Đông – Tây để tránh tối đa ảnh hưởng của các yếu tố phong thủy.
-
Nên chọn vật liệu làm dầm nhà phù hợp với phong thủy của ngôi nhà. Ví dụ, nếu ngôi nhà có màu đỏ, nên chọn gỗ sồi hoặc dầm bê tông được sơn màu đỏ để hòa hợp với phong thủy.
-
Nên chọn kích thước và kết cấu của dầm nhà phù hợp với diện tích và hình dạng của ngôi nhà.
Dầm nhà là một bộ phận quan trọng trong kết cấu của công trình, có vai trò chịu lực và truyền tải trọng của công trình. Do đó, cần chú trọng đến chất lượng và an toàn khi thi công.
